Ik ben sinds zaterdagavond terug in het land na tweeëntwintig lange, lange dagen zonder mijn lief, maar sinds hij mij op Zaventem oppikte, halen we die achterstand ruimschoots in. En onder ons gezegd en gezwegen: sinds het moment waarop hij mij weer in zijn armen sloot, lijken we er zo ongeveer alles aan te doen om de schilderijen van de achttiende-eeuwse François Boucher zo dicht mogelijk te benaderen. Toegegeven, we huppelen nog nét niet als herdertje en herderinnetje door de wei, en ik kijk ook verwachtingsvol uit naar het moment waarop hij mij liefdevol druiven voedert, maar voor het overige is de idylle compleet.

Tevreden zucht.

Indien u nu stiekem hoopte dat ik hier een boompje zou opzetten over de betekenis van de druiven op Bouchers schilderij, dan moet ik u teleurstellen. Hooguit staan ze hier symbool voor de aardse pleziertjes waar de romantische picknickactie van het koppeltje ongetwijfeld toe zal gaan leiden: Boucher doopte zijn schilderij met veel gevoel voor ironie ‘Denken ze aan druiven?’, maar het antwoord op die vraag lijkt een nogal duidelijk en luidkeels ‘NEE!!’

Boucher had dan ook lak aan moraliserende bijbetekenissen of aan bijbelse interpretaties. Vergeet u dus maar de hier in het verleden steeds terugkerende Levensles dat de zinnelijke liefde zondig en slecht was: de schalkse Parijse elite voor wie Boucher zijn schilderijen vervaardigde deed niets liever dan zich wentelen in een atmosfeer van plagerige erotiek. Hun plaatsje in de hemel zou hen worst wezen. En geef toe: wie droomt er nu van rijstpap met gouden lepeltjes indien er net zo goed sappige druiven (of ontbijtjes op bed, of stukjes meegebrachte baklava) kunnen worden gesmikkeld in het hier en nu?!

Boucher en de zijnen maakten fortuin met hun zoetsappige herdertjes en herderinnetjes in pasteltinten, voorgesteld terwijl ze schalkse spelletjes speelden en rollebolden in elegant verwilderde tuinen. Nog ondeugender is overigens het koppeltje zoals dat werd geschilderd door André Fragonard: zij zit elegant op de schommel, terwijl hij vanuit het struikgewas geniet van wat we maar zullen omschrijven als ‘het uitzicht’… Voor diegenen onder u van wie het huwelijk stilaan lijdt onder het feit dat u al uw vrije tijd doorbrengt in de moestuin: hangt u maar eens een schommel aan een tak van de appelboom!

De hele luchthartige atmosfeer werd bij het einde van de achttiende eeuw hartgrondig verpest door ene Antoine-Chrysostome Quatremère de Quincy – alleen al de naam van de man klinkt onheilspellend. Hij begon een hoogstpersoonlijke campagne tegen de kleffe pastorale idylles zoals ze werden geschilderd door Boucher en Fragonard, en pleitte voor een terugkeer naar de Grootse Idealen uit het verleden. De Grieken en de Romeinen met hun strenge zeden (uche uche uch!!) en hun hoogstaande kunst behoorden opnieuw het ijkpunt te worden, niet langer die vermaledijde weke pastelletjes! Het resultaat was een terugkeer naar de grote verhalen uit de klassieke mythologie, en er was plots geen plaats meer voor dollende herdertjes of voor stoute spelletjes in de tuin.

Van een einde in mineur gesproken. En ik wou dat ik u kon opbeuren, maar ik vind dat ik voor vandaag wel genoeg heb geschreven: mijn geliefde wacht op mij, en bij gebrek aan Franse droogstoppels kunnen we ons zonder schuldgevoel te buiten gaan aan… Oh, wel, laten we het erop houden dat we goede Parijzenaars zouden zijn geweest.

Wat is het fijn om terug thuis te zijn.