Harry van Royen

Mens, dier en plant maakt zich klaar om de winter door te komen. Op het moment dat de laatste aardappelen en bieten worden gerooid heeft de eerste nachtvorst zijn aankondiging reeds gemaakt. Tijd om de kolen ook van het veld te halen…

De cisterciënzers en trappisten hebben nog steeds een gebundelde structuur waar de regels zowel voor de mannen als voor de vrouwen identiek zijn. Ook voor het voedingspatroon gold het adagium van vegetarische eenvoud en bescheidenheid, toch tijdens de eerste eeuwen van de ordegeschiedenis.

Nu de vakantie op zijn laatste beentjes loopt, wordt er langzaam aan schoolse dingen gedacht. Ook het werk in de tuin eist terug zijn aandacht op, het oogstseizoen is immers aangebroken. De watertoevloed van de laatste dagen kan niet verhelpen dat de meeste planten de laatste twee maand te weinig water ter beschikking hadden om zowel hun lover als hun groenten en fruit te laten ontwikkelen. De waarschuwingen over tegenvallende aardappel- en graanoogsten doen reeds de prijzen op de internationale beurzen stijgen. Kleine frietpatatten en allicht geen Russische graanexport zullen ook het brood en pasta duurder maken.

Het was de bedoeling dat een abdijgemeenschap zoals de cisterciënzers in de geest van de Regel van Benedictus zoveel als mogelijk in hun eigen behoeften konden voorzien. Binnen het eigen abdijdomein werden dan ook tuinen aangelegd voor de teelt van groente, kruiden en fruit. De eerste boomgaard werd aangelegd op het kerkhof. De rest werd verbouwd buiten de abdijmuren.

Nu mei – de maand met de traditionele Mariadevotie – voorbij is, en Pasen en Pinksteren ook reeds spiritueel verwerkt zijn, ligt de focus in de abdijen terug meer op het gewone monastieke leven. Deze lenteperiode was binnen de abdijmuren niet alleen voorzien van godsdienstige hoogtepunten, maar werd afgewisseld met heel wat manueel werk. Het zaaien en planten in de moestuinen en op de akkers slorpte de meeste tijd op van de monniken en zeker van de lekenbroeders. Deze categorie van reguliere geestelijken muntte uit in nederigheid en was vooral bezig met manueel werk. Als “werkbroeder” hadden zij een minder uitgebreid koorleven. Hun historisch hoogtepunt lag in de eerste twee eeuwen van de cisterciënzerorde en werd in de 18^de eeuw bij de hervorming in La Trappe terug “opgewaardeerd”. Tot in de jaren 1960 was deze categorie van broeders vooral bezig met het “werk op den akker”. De eerste lentegroente werd ook door hen geoogst, de eerste sla kwam van paardenbloemen.