Het doel van de week van de smaak ik mensen letterlijk laten proeven van onze (en andermans) rijke eetcultuur. Om aandacht te hebben voor kwaliteit en herkomst van producten, om de verhalen achter ons voedsel te leren kennen. Geen overbodige luxe in een tijd waar de productie van voedsel steeds meer industrieel gebeurt en het ritueel van samen koken en eten onder druk staat.

Deze cijfers zeggen veel over onze huidige voedselcultuur…

• In 1960 bezat een kruidenier 2.000 verschillende producten. Vandaag zijn er in een supermarkt meer dan 150.000 te vinden.
• Jaarlijks wordt in België 600 000 ton voedsel weggegooid. (cijfer van de Belgische voedselindustrie)
• In 1850 ging ongeveer 60% van het totale gezinsbudget naar voeding.  In 1930 was dit nog 30%. Nu ongeveer 15%.
• Om 1 calorie voeding te produceren wordt gemiddeld 10 calorieën fossiele brandstoffen (vooral olie) gebruikt.
• In 2008 is door de Belgische boeren 679 miljoen liter  melk uitgevoerd. In hetzelfde jaar  is tevens 649 miljoen liter melk ingevoerd.
• Een gemiddelde Belg consumeert bijna 800 kilogram voeding en dranken per jaar

Daarom wil ik afsluiten met een ode aan de mannen en vrouwen en kinderen die op hun kleine stukje grond of in bloempotten op het balkon vlijtig eigen groenten kweken.

Zij bewaren kennis die essentieel is om te kunnen overleven. Kennis die over vele generaties terug gaat en waarvan ik hoop dat ze deze kennis en kunde ook zoveel mogelijk doorgeven aan anderen.

Zij tonen aan dat je voor voedsel kan zorgen zonder scheikundige meststoffen of bestrijdingsmiddelen. Zonder voedselkilometers of verpakkingen.

Zij houden contact met de natuur, kennen de seizoenen, en weten dat het beter is om samen te werken met de natuur in plaats van de natuur te willen overwinnen. Ze kennen beter dan wie ook de kringloop van het leven.

Zij zorgen mee voor de kwetsbare biodiversiteit door kleine eilandjes te onderhouden die een biotoop vormen voor allerlei vormen van leven in en boven de grond.

Ze bewaren groenten en kruiden die je nooit in de supermarkt kan vinden. Omdat ze niet genoeg opbrengen, omdat ze moeilijk industrieel te kweken zijn of om andere redenen. De variëteiten van zaden en soorten dank zij hen worden bijgehouden zullen op een bepaald moment misschien meer waard zijn dan al ons geld op de bank.

Ze kennen het verschil tussen een echte tomaat en een op water gekweekte met de vrachtwagen ingevoerde tomaat. Ze bewaren een stuk van onze cultuur en erfgoed dat onbetaalbaar is.

Om deze, en nog vele redenen, zeg ik: bedankt!

In de supermarkt liggen ze te allen tijde broederlijk naast elkaar: maïs, tomaten, radijsjes, courgettes, veldsla, witte kool, asperges … Toch zal geen boer ze allemaal tegelijkertijd oogsten. Door de transportmogelijkheden (CO2-uitstoot) en de moderne productie en bewaartechnieken lijkt alles voortdurend op voorraad. Maar smaakt een winterse tomaat hetzelfde als ééntje die de zon zag? Proeft witloof uit hydrocultuur anders dan die uit volle grond? Wie voor smaak en variatie kiest, zet niet elke dag dezelfde groenten op het menu.

Onze grootouders zagen de seizoenen op hun bord passeren. Wat er op het veld stond, werd geoogst en met ijzeren geduld en dito kookpotten klaargemaakt. Heb je zelf een moestuintje, dan weet je perfect wanneer elke groente op z’n best is: elk seizoen lonkt immers met z’n eigen troeven!

De lente biedt primeurgroenten zoals jonge asperges, andijvie, waterkers, spitskool en postelein. De zomer smaakt naar aubergines, bietjes,allerlei slasoorten, komkommer, courgette en tomaten. Champignons, broccoli, witloof, wortels, uien en venkel bruisen in de herfst en de winter pronkt met schorseneren, prei, rammenas en rapen. Kijk op de seizoenskalender na welke groente nu barst van smaak. Of… je begint aan een eigen tuintje, of je kweekt wat groenten op de vensterbank. Het is de ideale startperiode!